1.1. Quan trọng nhất: Chuẩn bị chi phí đầu vào hợp lệ
Đối với hộ kinh doanh, đầu vào hợp lệ chính là “lá chắn” giảm rủi ro thuế và giúp tối ưu số thuế phải nộp. Những loại chứng từ đầu vào hợp lệ bao gồm:
(A) Hóa đơn – chứng từ hợp lệ
- Hóa đơn giá trị gia tăng (có mã cơ quan Thuế) từ doanh nghiệp.
- Hóa đơn bán hàng của hộ kinh doanh (có mã cơ quan Thuế).
- Nếu là hàng nhập khẩu, phải có đầy đủ bộ hồ sơ nhập khẩu theo quy định.
(B) Các khoản chi phí được chấp nhận dù không có hóa đơn
Có một số loại chi phí đặc thù không cần hóa đơn, nhưng vẫn được tính là chi phí hợp lệ nếu đủ hồ sơ:
1) Mua hàng hóa, dịch vụ trong các trường hợp sau:
- Nông, lâm, thủy sản do người trực tiếp sản xuất/đánh bắt bán ra.
- Sản phẩm thủ công (đay, cói, tre, nứa, mây, song, rơm, vỏ dừa…) do người sản xuất thủ công bán trực tiếp.
- Đất, đá, cát, sỏi do hộ/cá nhân tự khai thác bán ra.
- Phế liệu do người trực tiếp thu nhặt bán.
- Tài sản, dịch vụ của cá nhân không kinh doanh bán trực tiếp.
- Mua hàng hóa – dịch vụ từ cá nhân/hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu/năm, không thuộc diện chịu thuế GTGT.
🔎 Lưu ý bắt buộc:
Phải lập Bảng kê thu mua kèm chứng từ thanh toán cho người bán.
2) Bảng kê mẫu 01/TNDN
Phải lập theo Mẫu 01/TNDN – Thông tư 78/2014/TT-BTC cho từng lần thu mua.
3) Hồ sơ kèm theo phải đầy đủ:
- Hợp đồng mua bán hoặc thỏa thuận mua.
- Chứng từ thanh toán: phiếu chi (tiền mặt) hoặc giấy báo nợ (chuyển khoản).
- Biên bản bàn giao hoặc phiếu nhập kho.
❓ Nếu không có đầu vào thì sao?
Về thuế
- Doanh thu > 3 tỷ/năm: Thuế tính trên thu nhập tính thuế.
→ Không có chi phí đầu vào chứng minh → lợi nhuận cao hơn → tiền thuế tăng mạnh. - Doanh thu ≤ 3 tỷ/năm: Thuế tính theo tỷ lệ % trên doanh thu.
→ Không ảnh hưởng nhiều, nhưng vẫn có rủi ro quản lý thị trường và truy xuất nguồn gốc.
Rủi ro khác
- Kiểm tra nguồn gốc xuất xứ hàng hóa:
Khi hồ sơ đầu vào thiếu hoặc bất thường, cơ quan Thuế có thể:- Yêu cầu giải trình,
- Chuyển thông tin sang quản lý thị trường – công an kinh tế – liên ngành.
- Kiểm tra thực tế:
Quản lý thị trường có thể xuống trực tiếp:
- Kiểm tra hóa đơn chứng từ,
- Thu giữ hàng hóa,
- Xử phạt hành chính,
- Xem xét trách nhiệm pháp lý sâu hơn.
- Đặc biệt nguy hiểm với ngành nghề có điều kiện:
- Thực phẩm, đồ uống
- Thuốc, dịch vụ y tế
- Mỹ phẩm, hàng thương hiệu, hàng nhập khẩu
- Thời trang thương hiệu, điện tử nhập khẩu
Chỉ cần một thiếu sót nhỏ, rủi ro pháp lý có thể rất lớn.
1.2. Hiểu rõ cách tính thuế cho trường hợp của mình
Hiện nay, hộ kinh doanh được chia thành 2 nhóm tính thuế chính:
(1) Thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu
Áp dụng với doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ/năm.
- Cách tính đơn giản.
- Ít thay đổi.
- Không cần chứng minh nhiều chi phí đầu vào.
(2) Thuế theo tỷ lệ trên thu nhập tính thuế (Lợi nhuận)
Áp dụng với doanh thu từ 3 tỷ/năm trở lên.
- Phải chứng minh doanh thu – chi phí – lợi nhuận rõ ràng.
- Lợi nhuận càng cao → thuế càng tăng.
- Nếu không có chi phí đầu vào → lợi nhuận bị “đội lên” rất cao.
- Nguy hiểm nhất: Tiền thuế + tiền phạt vi phạm hành chính có thể cao hơn cả lợi nhuận thật sự của hộ kinh doanh.
1.3. Lập kế hoạch tinh chỉnh phương án kinh doanh
Để vận hành ổn định và giảm thiểu rủi ro, hộ kinh doanh cần:
(A) Kế hoạch chi phí hàng hóa đầu vào
- Lựa chọn nhà cung cấp uy tín.
- Yêu cầu hóa đơn hợp lệ.
- Lưu trữ chứng từ đầy đủ.
(B) Kế hoạch chi phí hoạt động – pháp lý
- Chi phí hóa đơn điện tử.
- Chi phí dịch vụ kế toán hoặc nhân sự kế toán.
- Thuế môn bài, thuế GTGT, thuế TNCN theo tháng/quý.
(C) Kế hoạch lợi nhuận sau thuế
- Tính trước lợi nhuận ròng sau khi trừ thuế.
- Xác định mức doanh thu mục tiêu phù hợp.
- Theo dõi biến động giá vốn và chi phí theo từng tháng.
Kế hoạch càng rõ ràng → kinh doanh càng an toàn → hạn chế tối đa rủi ro bị kiểm tra hoặc phạt.
Kết luận: Hộ kinh doanh nên bắt đầu từ đâu để an toàn và tối ưu nhất?
Thực tế, phần lớn rủi ro của hộ kinh doanh không nằm ở việc “cố ý sai”, mà đến từ việc không hiểu hết quy định, đặc biệt khi chính sách thuế đang dần siết chặt và chuyển đổi mạnh mẽ từ 2025–2026.
Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đầu vào, hiểu rõ cách tính thuế theo doanh thu hoặc lợi nhuận, và lập kế hoạch tài chính – pháp lý ngay từ đầu sẽ giúp hộ kinh doanh tránh được:
- Những khoản thuế “đội” lên không đáng có
- Nguy cơ bị kiểm tra, xử phạt hoặc thu hồi hàng
- Rủi ro pháp lý liên ngành (quản lý thị trường, công an kinh tế, hải quan…)
- Mất cân đối dòng tiền do không dự trù chi phí thuế cuối kỳ
✔ Nhưng bạn không cần tự mình loay hoay với từng quy định, biểu mẫu hay kiểm tra rủi ro.
💡 Bạn cần giải thích chi tiết hơn về nghĩa vụ thuế hộ kinh doanh 2025?
📞 Liên hệ chuyên gia TOPA – Nhận tư vấn miễn phí
1ketoan – với kinh nghiệm nhiều năm đồng hành cùng hộ kinh doanh tại TP.HCM và các tỉnh – có thể giúp bạn:
- Soát lại hồ sơ đầu vào, chi phí và hợp đồng để giảm rủi ro thuế
- Tính đúng – tính đủ thuế theo trường hợp doanh thu của bạn
- Thiết kế phương án chứng từ phù hợp mô hình kinh doanh
- Lập kế hoạch chi phí – lợi nhuận sau thuế rõ ràng
- Tư vấn quy trình mua hàng, bán hàng để tránh sai sót ngay từ đầu
- Và quan trọng nhất: giúp bạn vận hành ổn định, không lo kiểm tra – không lo hồ sơ thiếu
Trong bối cảnh chính sách thuế thay đổi liên tục, một đội ngũ kế toán đồng hành không chỉ giúp bạn “kê khai đúng”, mà còn giúp bạn an toàn để kinh doanh lâu dài.
Nếu bạn đang cần đánh giá nhanh tình hình hồ sơ đầu vào, cách tính thuế hoặc muốn được tư vấn một lộ trình phù hợp cho mô hình của mình, đội ngũ kế toán trưởng của 1ketoan luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách minh bạch và tận tâm.
Kinh doanh có thể phức tạp, nhưng nghĩa vụ thuế thì không cần phải vậy — nếu bạn có người dẫn đường tin cậy.
TÌM HIỂU THÊM:
Dịch vụ kế toán thuế trọn gói dành cho hộ kinh doanh
Phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán