Trong quá trình đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp công nghệ, đội ngũ 1ketoan nhận thấy: ưu đãi thuế cho doanh nghiệp sản xuất phần mềm là một trong những chính sách hấp dẫn nhất – nhưng cũng gây ra nhiều hiểu nhầm nhất.
Không ít doanh nghiệp cho rằng “cứ làm phần mềm là được ưu đãi”, trong khi thực tế quy định pháp luật lại có những điều kiện cụ thể cần đáp ứng.
Bài viết dưới đây được 1ketoan tổng hợp và chia sẻ dựa trên kinh nghiệm thực tế trong quá trình tư vấn và xử lý hồ sơ ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp phần mềm.
1. Doanh nghiệp cần làm gì để chứng minh mình là dự án đầu tư mới?
Theo Luật Đầu tư, mỗi doanh nghiệp khi thành lập đều được xem là một dự án đầu tư mới.
Điểm b khoản 1 Điều 15 Nghị định 218/2013/NĐ-CP quy định rõ:
“Dự án đầu tư sản xuất sản phẩm phần mềm thuộc danh mục sản phẩm phần mềm và đáp ứng quy trình về sản xuất sản phẩm phần mềm theo quy định của pháp luật.”
Nói cách khác, doanh nghiệp chỉ cần có sản phẩm phần mềm hợp pháp và đáp ứng quy trình sản xuất phần mềm là đã có thể được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).
Để chứng minh là dự án đầu tư mới, đội ngũ kế toán của doanh nghiệp nên chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ sau:
- Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh có ngành nghề “sản xuất phần mềm”.
- Hồ sơ quy trình sản xuất phần mềm theo Thông tư 13/2020/TT-BTTTT.
- Tài liệu chứng minh hoạt động thực tế như hợp đồng, sản phẩm, mã nguồn, nhật ký sản xuất,…
Với doanh nghiệp thành lập mới hoàn toàn, đây là điều kiện thuận lợi nhất để được hưởng ưu đãi thuế ngay từ năm đầu hoạt động.
2. Doanh nghiệp đang kinh doanh ngành khác, nay chuyển sang sản xuất phần mềm — có được ưu đãi không?
Câu trả lời là có, nếu doanh nghiệp chứng minh được đây là dự án đầu tư mới.
Theo Nghị định 218/2013/NĐ-CP, thu nhập phát sinh từ dự án mới sản xuất phần mềm vẫn được áp dụng ưu đãi thuế, dù trước đây doanh nghiệp đã hoạt động trong lĩnh vực khác.
Trong thực tế, 1ketoan thường hướng dẫn khách hàng:
- Bổ sung Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án phần mềm mới.
- Phân tách riêng doanh thu – chi phí – thu nhập giữa dự án cũ và mới.
Đây là bước quan trọng giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị cơ quan thuế bác bỏ ưu đãi do hồ sơ thiếu tách biệt.
Nhiều khách hàng của chúng tôi đã được hợp thức hóa dự án phần mềm thành công và hưởng ưu đãi trọn vẹn sau khi được 1ketoan hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ đầu tư.
3. Có cần Bộ hoặc Sở Thông tin & Truyền thông xác nhận doanh nghiệp sản xuất phần mềm không?
Câu trả lời là: không cần.
Theo Thông tư 13/2020/TT-BTTTT, doanh nghiệp tự xác định và chịu trách nhiệm về hoạt động sản xuất phần mềm của mình.
Hiện nay, Bộ hoặc Sở TT&TT không cấp giấy xác nhận riêng cho doanh nghiệp sản xuất phần mềm để được ưu đãi thuế.
Do đó, hồ sơ xác định ưu đãi thuế phải do doanh nghiệp tự xây dựng, bao gồm:
- Tài liệu mô tả quy trình sản xuất phần mềm;
- Danh mục sản phẩm phần mềm theo quy định tại Quyết định 1491/QĐ-BTTTT;
- Hồ sơ chứng minh hoạt động thực tế (mã nguồn, tài liệu thiết kế, bản chạy thử, hợp đồng, hóa đơn,…)
Kinh nghiệm từ các hồ sơ do 1ketoan hỗ trợ cho thấy: chỉ cần hồ sơ được chuẩn bị đúng chuẩn và đầy đủ chứng cứ, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tự chứng minh điều kiện ưu đãi mà không cần “xác nhận” từ cơ quan quản lý.
4. Doanh nghiệp có cần thực hiện toàn bộ công đoạn trong quy trình sản xuất phần mềm không?
Câu trả lời là: không bắt buộc.
Theo Thông tư 13/2020/TT-BTTTT, một công đoạn có thể bao gồm “một hoặc nhiều tác nghiệp”.
Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp không cần thực hiện toàn bộ quy trình (từ phân tích yêu cầu đến triển khai, bảo trì) mới được xem là đáp ứng điều kiện sản xuất phần mềm.
Miễn là doanh nghiệp thực hiện một hoặc nhiều công đoạn chính trong chuỗi sản xuất phần mềm, có thể chứng minh được giá trị tạo ra, thì vẫn đủ điều kiện hưởng ưu đãi thuế.
Ví dụ thực tế:
- Doanh nghiệp chỉ thiết kế giao diện và phát triển mã nguồn vẫn được xem là tham gia sản xuất phần mềm.
- Tuy nhiên, nếu chỉ thực hiện công việc bảo trì hay hỗ trợ người dùng, thì có thể không đủ căn cứ xác định là sản xuất phần mềm.
Để tránh sai sót, đội ngũ 1ketoan luôn khuyến nghị doanh nghiệp nên xây dựng quy trình sản xuất rõ ràng bằng sơ đồ và mô tả chi tiết từng công đoạn.
Điều này không chỉ giúp hồ sơ ưu đãi minh bạch mà còn giúp kế toán dễ dàng giải trình trong các kỳ quyết toán hoặc thanh kiểm tra thuế.
5. Doanh nghiệp “gia công phần mềm” có được ưu đãi thuế không?
Câu trả lời là có, nếu hoạt động gia công đáp ứng đúng tiêu chuẩn của hoạt động sản xuất phần mềm.
Theo quy định, “gia công phần mềm” là một hình thức sản xuất phần mềm, miễn là:
- Doanh nghiệp có quy trình sản xuất cụ thể;
- Sản phẩm đầu ra thuộc danh mục sản phẩm phần mềm;
- Có hợp đồng gia công hợp lệ và chứng từ chứng minh hoạt động thực tế.
Rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện đang gia công phần mềm cho đối tác nước ngoài (Mỹ, Nhật, Hàn…), và hoàn toàn đủ điều kiện hưởng ưu đãi thuế nếu hồ sơ được xây dựng đúng quy định.
1ketoan đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp trong việc chuẩn hóa hồ sơ, phân loại sản phẩm và quy trình, giúp họ hưởng ưu đãi thuế mà không gặp trở ngại khi cơ quan thuế kiểm tra.
6. Tham khảo một số công văn
Tham khảo công văn 1247/TCT-CS – Doanh nghiệp rủi ro cao khi tự xác định ưu đãi thuế TNDN
Căn cứ các quy định nêu trên thì doanh nghiệp thành lập mới từ dự án đầu tư thuộc lĩnh vực sản xuất sản phẩm phần mềm được hưởng ưu đãi về thuế TNDN theo các quy định nêu trên.
Theo nội dung nêu tại công văn số 01-13/SAP ngày 21/01/2013 của Công ty TNHH SAP ASIA Việt Nam thì hiện tại Công ty đang chịu trách nhiệm phát triển việc quản lý đăng nhập một lần (Single SignOn) và giao diện người dùng (Graphical User Interface – GUI) để tạo ra phần mềm đóng gói hoàn chỉnh cho khách hàng, cụ thể là các sản phẩm Netweaver Single Sign On 2.0, Identity Management System (IDM).
Tuy nhiên, tại công văn số 10890/SKHĐT-ĐKĐT ngày 19/12/2012 của Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh có nêu: Sở Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy dịch vụ thực hiện phần mềm có bao gồm hoạt động sản xuất phần mềm. Mặt khác, tại công văn số 26/STTTT-CNTT ngày 8/01/2013 của Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh có nêu với nội dung: Sở Thông tin và Truyền thông nhận thấy ngành nghề đăng ký kinh doanh của Công ty có bao gồm hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm.
Như vậy, tại công văn số 10890/SKHĐT-ĐKĐT của Sở Kế hoạch và Đầu tư và công văn số 26/STTTT-CNTT của Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh đều chưa khẳng định cụ thể hoạt động dịch vụ thiết kế và phát triển phần mềm có được coi là thuộc lĩnh vực sản xuất sản phẩm phần mềm hay không do đó chưa có đầy đủ căn cứ để được hưởng ưu đãi về thuế TNDN theo quy định trên.
Đề nghị Cục thuế thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với Công ty TNHH SAP ASIA Việt Nam làm rõ, mô tả cụ thể các hoạt động nêu tại công văn số 01-13/SAP ngày 21/01/2013 của Công ty TNHH SAP ASIA Việt Nam để trên cơ sở đó Tổng cục Thuế tổng hợp gửi Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Kế hoạch và Đầu tư lấy ý kiến hướng dẫn cụ thể thêm.
Tham khảo công văn 57266/CT-TTHT – Cần liên hệ với Sở thông tin truyền thông để được xác nhận là phần mềm?
– Trường hợp Công ty của độc giả là DN thành lập mới từ dự án đầu tư được thành lập trong thời gian từ 01/01/2012 đến trước ngày 01/01/2014, nếu đáp ứng điều kiện tại Điều 18 Thông tư số 123/2012/TT-BTC nêu trên và có hoạt động sản xuất, cung cấp các sản phẩm phần mềm phù hợp với ngành nghề kinh doanh đã đăng ký, đáp ứng quy định của pháp luật về sản phẩm phần mềm thì thuộc trường hợp không chịu thuế GTGT và được hưởng ưu đãi về thuế TNDN theo quy định tại Điều 19, Điều 20 Thông tư số 123/2012/TT-BTC nêu trên đối với thu nhập từ hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm.
– Trường hợp Công ty của độc giả là DN có thu nhập từ dự án đầu tư mới từ ngày 01/01/2014 trở đi đáp ứng điều kiện tại Điều 18 Thông tư số 78/2014/TT-BTC nêu trên và có hoạt động sản xuất, cung cấp các sản phẩm phần mềm phù hợp với ngành nghề kinh doanh đã đăng ký, đáp ứng quy định của pháp luật về sản phẩm phần mềm thì thuộc trường hợp không chịu thuế GTGT và được hưởng ưu đãi về thuế TNDN theo quy định tại Điều 19, Điều 20 Thông tư số 78/2014/TT-BTC nêu trên đối với thu nhập từ hoạt động sản xuất sản phẩm phần mềm.
– Đề nghị: Độc giả liên hệ với Sở Thông tin và Truyền thông TP Hà Nội để xác định ngành nghề kinh doanh của Công ty đang cung cấp có phải là sản xuất phần mềm theo quy định của pháp luật.
Tham khảo công văn 42616/CT-TTHT – Ưu đãi thuế theo các mã ngành khác nhau, trong đó chỉ có lập trình được xác định là sản xuất phần mềm
Căn cứ các quy định trên:
Trường hợp, Công ty là doanh nghiệp thành lập mới hoạt động trong lĩnh vực:
- Lập trình máy vi tính (CPC 842).
- Tư vấn máy tính và quản trị hệ thống máy tính (CPC 8421).
- Hoạt động dịch vụ thông tin và dịch vụ khác liên quan đến máy vi tính (CPC 8499).
- Đối với thu nhập từ hoạt động “Lập trình máy vi tính”: nếu đáp ứng quy định tại Điều 5, Điều 6 Thông tư số 16/2014/TT-BTTTT ngày 18/11/2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông thì phần thu nhập này Công ty được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ưu đãi là 10% trong thời hạn mười lăm năm (15 năm); miễn thuế thu nhập doanh nghiệp bốn năm, giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong chín năm tiếp theo; thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính liên tục từ năm đầu tiên doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế từ dự án đầu tư mới được hưởng ưu đãi thuế; Trường hợp Công ty không có thu nhập chịu thuế trong ba năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu từ dự án đầu tư thì thời gian miễn thuế, giảm thuế được tính từ năm thứ tư dự án đầu tư mới phát sinh doanh thu theo quy định tại khoản 1 Điều 11 và Điều 12 Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính.
- Đối với hoạt động “Tư vấn máy tính và quản trị hệ thống máy tính (CPC 8421)” và “Hoạt động dịch vụ thông tin và dịch vụ khác liên quan đến máy vi tính (CPC 8499)” không được xác định là sản xuất sản phẩm phần mềm, Công ty không được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập từ hoạt động này.
Ưu đãi thuế khi không có giấy chứng nhận đầu tư dự án
Căn cứ các quy định trên và theo hồ sơ của Công ty, trường hợp Công ty được thành lập và bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 04/7/2017 với vốn điều lệ là 20 tỷ đồng, Công ty hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm phần mềm nhưng không có Giấy chứng nhận đầu tư đối với dự án sản xuất sản phẩm phần mềm thì Công ty không được áp dụng ưu đãi thuế TNDN đối với dự án đầu tư mới theo quy định tại khoản 1 Điều 11, khoản 1 Điều 12 Thông tư số 96/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Kết luận: Chuẩn bị hồ sơ ưu đãi thuế
Chính sách ưu đãi thuế cho doanh nghiệp phần mềm là một trong những ưu đãi mạnh nhất hiện nay, có thể giúp doanh nghiệp miễn thuế TNDN 4 năm đầu, giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.
Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất không nằm ở quy định, mà ở cách doanh nghiệp chứng minh và lưu trữ hồ sơ. Đội ngũ 1ketoan luôn tin rằng, mỗi doanh nghiệp phần mềm đều xứng đáng được hưởng trọn vẹn quyền lợi thuế nếu có sự chuẩn bị đúng và đầy đủ.
Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ kiểm tra điều kiện, hướng dẫn lập hồ sơ và đồng hành xuyên suốt để doanh nghiệp an tâm tận dụng ưu đãi, minh bạch – đúng quy định – không lo truy thu.
👉 Tìm hiểu chi tiết dịch vụ tại:
🔗 https://1ketoan.com/dich-vu-uu-dai-thue-dn-phan-mem/